Effect van processtappen op overleving van micro-organismen bij mestverwerking

Als gevolg van verplichte verwerking van een deel van de mestoverschotten zal de komende jaren het transport en het gebruik van producten uit mestverwerking toenemen. Dit brengt mogelijk hygiënische risico’s voor mensen en dieren met zich mee door verspreiding van ziektekiemen, o.a. via lozing op het oppervlaktewater. In opdracht van de Provincie Noord-Brabant en waterschap Aa en Maas is een onderzoek uitgevoerd met het doel inzicht te krijgen in het effect van de verschillende processtappen van mestverwerking op het overleven van ziekteverwekkende bacteriën en virussen en in de mogelijke hygiënische risico’s gerelateerd aan distributie en het gebruik van de eindproducten van mestverwerking. Hiervoor werden in de processtromen van praktijkinstallaties de concentraties gemeten van een aantal ziekteverwekkende micro-organismen en mogelijke indicatoren daarvoor. Het betrof de volgende bacteriën en virussen: Escherichia coli, enterococcen, Salmonella, Clostridium difficile, MRSA, ESBLE.coli, somatische colifagen en Hepatitis E virus. Uit de resultaten komt naar voren dat bij mechanische scheiding de micro-organismen zich sterk in de vaste fractie concentreren en dat mineralenconcentraat uit omgekeerde osmose iets lagere concentraties aan micro-organismen bevat dan de drijfmest waaruit het geproduceerd wordt. Door vergisting lijkt de concentratie aan micro-organismen af te nemen. Hygiënisering door middel van compostering en door verhitting resulteert in vrijwel steriele producten. Hierbij moet worden opgemerkt dat beide technieken slechts in twee monsters, afkomstig van één installatie, zijn onderzocht. Het permeaat (effluent) na omgekeerde osmose is microbiologisch nagenoeg schoon; lozing van dit product op het oppervlaktewater vormt daarom naar verwachting geen gezondheidsrisico. Het onderzoek heeft inzicht verschaft in het effect van processtappen op de concentratie van microorganismen in de producten uit mestverwerking. De risico’s van de doses microbiële verontreinigingen die via bemesting met deze producten, m.n. vaste fractie en mineralenconcentraat, worden toegediend moet verder worden onderzocht.