Agrarische arbeid 2010; Themaverkenning naar arbeidsvoorziening, arbeidsomstandigheden, arbeidskosten en sociale zekerheid in de land- en tuinbouw

Kwalitatieve verkenning van de belangrijkste ontwikkelingen en knelpunten op het gebied van arbeid in de land- en tuinbouw voor de komende tien tot vijftien jaar. Het onderzoek is gericht op de onderling samenhangende thema's arbeidsvoorziening, arbeidsomstandigheden, arbeidskosten en sociale zekerheid. De ontwikkeling wordt verkend tegen de achtergrond van te verwachten veranderingen op economisch, sociaal en technologisch gebied. Bij de arbeidsvoorziening zal arbeid meer als "human capital" worden beschouwd en neemt de concurrentie met andere bedrijfstakken toe. Wat de arbeidsomstandigheden betreft, zal de psychische belasting van zowel ondernemers als het personeel eerder toe- dan afnemen. Van betekenis is eveneens de verdere invoering van combizorg. Ten aanzien van arbeidskosten is op termijn sprake van hogere kosten per uur en geleidelijke productiviteitsgroei. Op het gebied van de sociale zekerheid speelt de tendens tot privatisering en de versterking van financiële prikkels. Tenslotte wordt ingegaan op aandachtspunten voor het beleid die samenhangen met hogere kwaliteitseisen aan arbeidsinhoud en arbeidsomstandigheden, flexibilisering van de arbeid en privatisering van de sociale zekerheid.